W dniu 8 września na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji (International Literacy Day). W roku 2015 tematem przewodnim jest Umiejętność pisania i czytania a zrównoważone społeczeństwa (Literacy and Sustainable Societies). Umiejętność pisania i czytania jest kluczowym warunkiem zrównoważonego rozwoju. Dzięki niej istnieje możliwość zdobywania wiedzy, umiejętności oraz rozwijania postaw i wartości niezbędnych do tworzenia zrównoważonych społeczeństw. 

W dniach 8-9 września w siedzibie UNESCO będzie zorganizowane wydarzenie związane z Międzynarodowym Dniem Alfabetyzacji - Global Meeting on “Literacy and Sustainable Societies”, podczas którego czołowi eksperci będą dyskutować o powiązaniu alfabetyzacji ze zrównoważonym rozwojem, a także o koordynacji przyszłych działań na rzecz alfabetyzacji. Wręczone zostaną również UNESCO International Literacy Prizes przyznawane organizacjom i instytucjom wyróżniającym się na polu alfabetyzacji. Więcej na temat Międzynarodowego Dnia Alfabetyzacji można znaleźć tutaj. 

Niestety w dalszym ciągu wiele osób nie ma możliwości korzystania z publicznej, darmowej edukacji. Dowodem na to jest wciąż bardzo wysoka liczba osób nie potrafiących czytać i pisać: 781 mln osób powyżej 25. Roku życia, aż 64 % z nich to kobiety. Obecnie w Afryce 25% dzieci nigdy nie rozpocznie nauki w szkole podstawowej, a 75% z nich nie będzie w stanie ukończyć szkoły podstawowej ze względu na brak środków finansowych i konieczność pracy. To wszystko dzieje się, mimo że prawo do edukacji jest jednym z podstawowych praw zapisanych w Deklaracji Praw Człowieka!

Zapewnienie powszechnego nauczania przynajmniej na poziomie podstawowym było drugim spośród ośmiu Milenijnych Celów Rozwoju, zaakceptowanych w 2000 roku przez szefów rządów 189 krajów i planowanych do osiągnięcia w 2015 roku. Ukończenie co najmniej szkoły podstawowej zapewnia nie tylko podstawowe umiejętności społeczne, ale i możliwość rozpoczęcia lepszego życia. Dzięki temu zwiększa się szansa  na wyjście z biedy i zdobycie lepiej płatnej pracy, zrozumienie zasad dbania o higienę i zdrowie, mniejszą podatność na manipulację oraz wykorzystanie przez nieuczciwego pracodawcę, bardziej świadomą opiekę nad dziećmi, a także co ważne świadomość polityczną. 

Wśród Milenijnych Celów Rozwoju znalazły się m.in.:

• Cel nr 1. Upowszechnienie opieki i edukacji przedszkolnej, zapewnienie jej wszystkim dzieciom, a szczególnie tym ze środowisk zaniedbanych i ubogich.
• Cel nr 2. Zapewnienie wszystkim dzieciom obowiązkowej, bezpłatnej podstawowej edukacji na odpowiednim poziomie, ze szczególnym uwzględnieniem dziewcząt, dzieci ze środowisk marginalizowanych i dzieci ze środowisk mniejszości etnicznych.
• Cel nr 3. Zapewnienie równego dostępu do edukacji młodzieży i dorosłym, umożliwienie im zdobywania umiejętności i wiedzy, niezbędnych w codziennym życiu.
• Cel nr 4. Zmniejszenie o 50 procent liczby analfabetów wśród dorosłych.
• Cel nr 5. Eliminacja nierówności w dostępie kobiet do edukacji podstawowej i średniej.
• Cel nr 6. Poprawa jakości kształcenia we wszystkich jego aspektach w celu zapewnienia wymiernych rezultatów kształcenia dla wszystkich.

Z edukacji korzysta dziś 50 mln dzieci więcej niż w 1999 roku, ale tylko 52% krajów zapewniło wszystkim dzieciom obowiązkową i bezpłatną edukację na podstawowym poziomie. 100 milionów dzieci w 2015 roku niestety nie będzie miało szansy na ukończenie szkoły podstawowej. 

Walka z analfabetyzmem nie jest łatwym procesem, zwłaszcza jeśli nie będą w nim uczestniczyć rządy krajów Globalnego Południa. W Ghanie wystarczyło podniesienie wydatków na edukację z 4,2% PKB w roku 1999 do 8,5% w 2011, by zwiększyć liczbę uczniów zapisanych do szkół podstawowych z 2,4 mln w 1999 roku do 4,1 mln w 2013 roku.

Według UNESCO, aby osiągnąć w 2030 roku cele, które miały być osiągnięte w 2015 w ramach programu „Edukacja dla wszystkich”, potrzeba co najmniej 22 miliardów dolarów rocznie…

W Europie obchodzony jest również Tydzień Alfabetyzacji (Literacy Week), który rozpoczyna się 8 września, czyli właśnie w Międzynarodowy Dzień Alfabetyzacji i potrwa do17 września. W całej Europie odbędzie się szereg wydarzeń promujących umiejętność pisania i czytania oraz przybliżających społeczeństwom problem niskich umiejętności w tym zakresie. 
Również w Europie istnieje problem analfabetyzmu. Ocenia się, że w Europie 20% osób dorosłych nie dysponuje umiejętnością pisania i czytania na poziomie umożliwiającym pełny udział w życiu społecznym. Problem ten dotyczy również Polski. W związku z tym, konieczne jest podejmowanie inicjatyw na rzecz alfabetyzacji osób dorosłych oraz działań zwracających uwagę społeczeństw na te kwestię.

Źródło: www.unesco.org, www.ec.europa.eu, www.ekokalendarz.pl